Powiatowy program przeciwdziałania przemocy w rodzinie – Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łęczycy

Spis treści:

I. Przemoc w rodzinie- podstawy teoretyczne .
1. Definicja.
2. Cykle przemocy domowej.
3. Rodzaje przemocy w rodzinie- formy zachowań agresywnych.
4. Mity i stereotypy na temat przemocy w rodzinie.
5. Skutki przemocy w rodzinie.
II. Diagnoza zjawiska przemocy na terenie Powiatu Łęczyckiego.
III. Cel główny programu.
IV. Cele szczegółowe programu.
1. Sporządzenie diagnozy dotyczącej przemocy w rodzinie.
2. Propagowanie w środowisku lokalnym oraz instytucjach udzielających specjalistycznej pomocy wiedzy na temat zjawiska przemocy.
3. Zmniejszenie negatywnych skutków przemocy wobec osób, które jej doznają.
4. Objęcie sprawców przemocy programem korekcyjno- edukacyjnym.
5. Objęcie programem korekcyjno- edukacyjnym ofiary przemocy.
6. Usprawnienie i przyspieszenie przepływu informacji pomiędzy instytucjami.
7. Wdrażanie nowych obowiązków metod i form działań w procedurze Niebieskiej Karty.
8. Wdrażanie nowych procedur w sytuacjach wymagających odebrania dziecka z rodziny.
V. Partnerzy programu.
VI. Wskaźniki realizacji programu.
VII. Ewaluacja i monitoring.
VIII. Źródło finansowania.
IX. Podsumowanie programu.

Wstęp
Rodzina jest podstawową komórką społeczną, od której jakości zależy wartość społeczeństwa, jak również los jednostki. Człowiek przeżywa w niej najważniejszy okres kształtujący między innymi jego styl życia, osobowości czy poglądy na świat. Dom rodzinny powinien zatem być postrzegany jako środowisko miłości i opieki, bezpieczne miejsce domowego ogniska. Jednak dla wielu ludzi dom rodzinny jest miejscem terroru i cierpienia.
Skala zjawiska przemocy na terenie powiatu łęczyckiego jest coraz bardziej widoczna i niepokojąca. Opracowanie „Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie” zwróci uwagę opinii publicznej na zjawisko przemocy, podniesie świadomość społeczeństwa w zakresie przyczyn i skutków przemocy domowej
Skuteczne przeciwdziałanie przemocy w rodzinie wymaga jednak współpracy różnych służb. Wdrożenie w życie programu jest gwarancją zintegrowanych działań profilaktycznych, interwencyjnych i pomocowych w tym zakresie.
Program będzie stanowił wspólny strategiczny plan działań wobec problemu przemocy w rodzinie i będzie realizowany wielopoziomowo przez wszystkie instytucje i organizacje zobligowane do podejmowania działań na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie. Przyczyni się on do ograniczenia zjawiska przemocy i towarzyszących im innych dysfunkcji w rodzinie.
Celem stworzenia programu jest wprowadzenie szeregu działań mających na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, zwiększenie profesjonalizmu służb społecznych w udzielaniu pomocy osobom doświadczającym przemocy oraz podejmowanie odpowiednich działań wobec sprawców.
Działania określone w programie będą miały charakter długofalowy i ich realizacja rozciągnie się na kolejne lata. Ponadto w toku realizacji programu zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie będą zmieniać się w miarę potrzeb, sytuacji społecznej czy warunków życia rodzin.

I. Przemoc w rodzinie – podstawy teoretyczne
1. Definicja.
Przemoc w rodzinie, zwana także potocznie przemocą domową, to jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie na szkodę bliskiego. Działania te naruszają prawa i dobra osobiste członka rodziny. Przemoc w rodzinie naraża osoby bliskie na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, narusza ich godność osobistą, nietykalność cielesną, wolność i swobodę, w tym również osobiste normy związane z życiem seksualnym. Powoduje szkody na zdrowiu fizycznym i psychicznym, a także wywołuje cierpienie i krzywdy moralne u osób, które jej doznają.

2. Cykl przemocy domowej.
Przemoc domowa rzadko jest czynem jednorazowym. Znacznie częściej
jest procesem o długiej nawet kilkunastoletniej historii. Ma tendencję do powtarzania się według zauważalnej prawidłowości. Cykl przemocy składa się zwykle z trzech następujących po sobie faz:

faza narastającego napięcia- jest to początek cyklu, który charakteryzuje się wzrostem napięcia i natężeniem sytuacji konfliktowych
faza ostrej przemocy- następuje wybuch gniewu i wyładowanie agresji
faza miodowego miesiąca- jest to faza skruchy ze strony sprawcy okazywanie żalu, która jednak, bez specjalistycznej pomocy, kończy się nawrotem przemocy spowodowanym ponownym wzrostem napięcia u sprawcy.

3. Rodzaje przemocy w rodzinie – formy zachowań agresywnych.
Przemoc domowa może przybierać różne formy i dokonywać się przy pomocy różnych instrumentów:

przemoc fizyczna- są to wszelkie działania polegające na użyciu siły i prowadzące do naruszenia nietykalności cielesnej, nieprzypadkowych urazów, zranień, stłuczeń, złamań czy zasinień. Przemoc fizyczna jest najbardziej rozpoznawalna przez ofiarę i otoczenie więc paradoksalnie daje największe szanse interwencyjne i pomoc.
przemoc psychiczna- to umyślne działania wykorzystujące nie siłę fizyczną, lecz mechanizmy psychologiczne, powodujące zachwianie pozytywnego obrazu własnej osoby u ofiary, obniżenie u niej poczucia własnej wartości, pojawienie się stanów lękowych i nerwicowych. Przemoc psychologiczna pojawia się, kiedy jedna strona w związku zaczyna rościć sobie prawo do kontrolowania życia drugiej strony. Zwykle na początku sprawca pod pretekstem „miłości” zaczyna być zazdrosny i z tego powodu ogranicza kontakty ofiary ze znajomymi, rodziną, czasem uniemożliwia pracę zawodową. Sprawca działa na rzecz obniżenia poczucia wartości ofiary, nieustannie krytykuje wszystko co może mieć znaczenie dla jej dobrego samopoczucia, podważa jej kompetencje, zawstydza jako kobietę, matkę, żonę, umniejsza osiągnięcia jakie posiada. Innym narzędziem przemocy psychologicznej jest straszenie ofiary. Przy występowaniu przemocy psychicznej polegającej na wyzwiskach, obrażaniu, grożeniu na różne sposoby, manipulowaniu i kontrolowaniu ofiary nie do końca mają świadomość tego, że to również jest przemoc i nie wiedzą, że mogą w związku z tym domagać się sprawiedliwości.
przemoc seksualna- polega na wymuszeniu niechcianych przez ofiarę zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy.
przemoc ekonomiczna- to działania prowadzące do całkowitego finansowego uzależnienia ofiary od sprawcy między innymi przez odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie podjęcia pracy, niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych rodziny, okradanie.

4. Mity i stereotypy na temat przemocy w rodzinie.
Wiele społeczeństw czy środowisk nie reaguje na problem przemocy w rodzinie, wyrażając tym samym zgodę na przemoc. Jest to wynikiem funkcjonujących w świadomości społecznej mitów i stereotypów na temat przemocy, które pokazują fałszywy obraz problemu. Mity i stereotypy usprawiedliwiają stosowanie przemocy. Dają sprawcy sygnał o społecznym przyzwoleniu na przemoc, umacniając w nim pewność siebie i poczucie bezkarności. Oto kilka najczęściej spotykanych mitów
i stereotypów na temat przemocy w rodzinie:

„Przemoc w rodzinie to sprawa prywatna, nikt nie powinien się wtrącać”,
„Przemoc zdarza się tylko w rodzinach z marginesu społecznego”,
„Przemoc jest wtedy, gdy są widoczne ślady na ciele ofiary”,
„Jeśli ktoś jest bity to znaczy, że sobie na to zasłużył”,
„Ofiary przemocy w rodzinie akceptują przemoc”,
„Gdyby ofiara naprawdę cierpiała odeszłaby od sprawcy”,
„Gwałt w małżeństwie nie istnieje”,

Wiedza naukowa, badania i doświadczenie specjalistów obalają te stereotypy
i dowodzą, iż:

przemoc, wykorzystywanie, bicie i krzywdzenie osób bliskich jest przestępstwem podlegającym karze i każdy ma obowiązek reagować na przestępstwo,
przemoc w rodzinie występuje we wszystkich grupach społecznych niezależnie od poziomu wykształcenia, statusu społecznego czy materialnego,
nie tylko siniaki, złamania czy oparzenia świadczą o przemocy, przemoc to także poniżenia, obelgi, grożenie, zastraszanie nikt nie zasługuje na bicie, krzywdzenie, maltretowanie, niezależnie od tego co zrobił lub powiedział,
tkwienie w związku pełnym przemocy wynika między innymi z wyznawania tradycyjnych wartości takich jak miłość, trwałość małżeństwa, wiary w obietnice sprawcy, że się zmieni, nieracjonalnego obwiniania się za przemoc, lub brak wiedzy na temat miejsca, gdzie osoba dotknięta przemocą może znaleźć specjalistyczną pomoc.

5. Skutki przemocy w rodzinie:
U osób poddawanych długotrwałej przemocy występują poważne problemy fizyczne i emocjonalne. Do najczęstszych objawów będących skutkami przemocy należą: poważne obrażenia ciała, wzrost częstości chorób somatycznych związanych ze stresem ( bóle głowy, żołądka) przygnębienie, smutek, obojętność, popadanie w depresję, niepokój, niekontrolowane wybuchy płaczu, śmiechu czy agresji, zmienność nastrojów, decyzji, niepewność, stany lękowe, w tym lęk przed bliskością, nieufność, poczucie zagrożenia, niska samoocena, kłopoty z zasypianiem, koszmary nocne, kłopoty z koncentracją, zwiększone spożycie środków psychoaktywnych, zaprzeczanie, obwinianie się, bezradność, adaptacja do przemocy.
Ofiary często zachowują się niezrozumiale, niejednokrotnie zmieniają zdanie i wycofują zawiadomienie o przestępstwie, bronią sprawcy.
Na szczególnie poważne konsekwencje zachowań przemocowych narażone są dzieci. Często są one bezpośrednimi ofiarami lub/i świadkami przemocy w rodzinie. Obok obrażeń cielesnych przemoc domowa powoduje, że dziecko żyje w poczuciu ciągłego strachu i zagrożenia, pozbawione miłości, zaufania i bezpieczeństwa. Niezaspokajanie tych potrzeb wpływa na dalszy rozwój dziecka i jest przyczyną wielu schorzeń psychosomatycznych. Dzieci będące ofiarami wykorzystywania seksualnego wykazują wysoki poziom depresji, poczucie osamotnienia, myśli samobójcze, zaburzenia snu, nadpobudliwość, agresję, obniżenie samooceny i poczucie bezwartościowości. Maltretowanie psychiczne niekorzystnie wpływa na rozwój dzieci. Może prowadzić do nieprzystosowania interpersonalnego( brak poczucia bezpieczeństwa, niski poziom kompetencji społecznych, trudności w kontaktach z rówieśnikami ). Konsekwencje przemocy ujawniają się często również po długim czasie, kiedy dziecko dorasta, lub w jego dorosłym życiu. Odroczone skutki przemocy objawiają się w postaci różnych form niedostosowania społecznego. Trudności w nauce, wagarowanie, ucieczki z domu, udział w nieformalnych młodzieżowych grupach przestępczych, wysoki poziom agresji, nadużywanie alkoholu, branie narkotyków to tylko niektóre ze sposobów ucieczki od problemu przemocy w rodzinie.
Doświadczenie przemocy w dzieciństwie ma wpływ na całe dorosłe życie. Ofiary przemocy, zwłaszcza seksualnej, mają problemy z nawiązaniem satysfakcjonujących relacji z innymi osobami. Ponadto, zachowania przemocowe są dziedziczone i powielane. Młodzi chłopcy wychowujący się w rodzinach, gdzie mężczyzna znęca się nad kobietą, uczą się agresji wobec kobiet, dziewczynki zaś postrzegają bicie, maltretowanie i wykorzystywanie jako elementy wpisane w rolę kobiety.
Przemoc domowa zagraża życiu, niesie cierpienie fizyczne, powoduje szkody psychiczne u ofiar. Niesie ze sobą ryzyko dziedziczenia przez dzieci zachowań przemocowych i powielanie ich w dorosłym życiu.
Niezbędne jest zatem podejmowanie planowych działań mających na celu zapobieganie i zwalczanie przemocy w rodzinie, rozwijanie systemu przeciwdziałania przemocy, którego elementami są specjalistyczne instytucje i profesjonaliści niosący pomoc osobom dotkniętym przemocą domową.

II. Diagnoza zjawiska przemocy na terenie Powiatu Łęczyckiego.
Zgodnie z art.19 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łęczycy organizuje pomoc i prowadzi specjalistyczne poradnictwo psychologiczne, pedagogiczne i prawne dla ofiar przemocy fizycznej, psychicznej lub ekonomicznej.
W 2008 r. do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Łęczycy z Komendy Powiatowej w Łęczycy wpłynęło 47 „Niebieskich Kart”. W 39 przypadkach ofiarami przemocy były kobiety, zaś w 8 – dzieci. 4 kobiety odmówiły udzielenia informacji o występującym zjawisku przemocy w ich domu. W 32 przypadkach sprawcy przemocy byli pod wpływem alkoholu z czego 23 zabrano do Izby Wytrzeźwień.
W 26 przypadkach wystąpiła przemoc fizyczna, w 36 doszło do przemocy psychicznej. 2 ofiary przemocy – kobiety złożyły do Sądu Rejonowego wniosek o rozwód.
Z danych zebranych podczas wypełniania formularza „ Niebieska Karta” ustalono, iż przemoc w danej rodzinie trwa:

jednorazowy akt – 8
do 2 lat – 11
2 – 10 lat – 16
10 – 20 lat – 7
powyżej 20 lat – 5

Ofiary przemocy domowej są w przedziale wiekowym :

dzieci do lat 16 – 9
17-20 lat – 1
20 – 30 lat – 11
30 – 40 lat – 11
40 – 50 lat – 12
50 – 60 lat – 8
60 – 70 lat – 6
powyżej 70 lat – 0

W 2009 r. na terenie powiatu łęczyckiego pracownicy socjalni Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Łęczycy po interwencji policji wypełnili 24 formularze „ Pomoc społeczna – Niebieska Karta”. W 21 przypadkach ofiarami przemocy były kobiety. W 3 przypadkach przemoc stosowano nad dziećmi – sprawcami byli ojcowie. 4 kobiety – ofiary przemocy odmówiły udzielenia informacji. 21 sprawców przemocy nadużywa alkoholu od kilku lat , 5 po interwencji policji przewieziono do Izby Wytrzeźwień. W 17 przypadkach doszło do przemocy fizycznej i psychicznej, w 4 była to przemoc psychiczna. Tylko 2 kobiety zgłosiły sprawę o znęcanie się i rozwód do Sądu Rejonowego w Łęczycy.

W 2009 r. przemoc w danej rodzinie trwała:

jednorazowy akt – 8
do 2 lat – 7
2 – 10 lat – 4
10 – 20 lat – 5
powyżej 20 lat – 0

Ofiary przemocy domowej są w przedziale wiekowym :

dzieci do lat 16 – 3
17-20 lat – 0
20 – 30 lat – 6
30 – 40 lat – 5
40 – 50 lat – 3
50 – 60 lat – 3
60 – 70 lat – 2
powyżej 70 lat – 2

W 2010 r. na terenie naszego powiatu doszło do 39 aktów przemocy. W 31 przypadkach ofiarami przemocy domowej były kobiety, zaś w 7 – dzieci.7 kobiet odmówiło udzielenia jakichkolwiek informacji o sytuacji panującej w ich domach. 3 ofiary przemocy wycofały z Komendy Powiatowej Policji w Łęczycy procedurę Niebieskiej Karty tłumacząc to, iż po interwencji policji sytuacja w domu uległa poprawie. Sprawcy przemocy w 20 przypadkach byli pod wpływem alkoholu, a 11 zabrano na komisariat i do Izby Wytrzeźwień. W 14 przypadkach wystąpiła przemoc fizyczna, w 20 doszło do przemocy psychicznej. 4 kobiety złożyły do Sądu Rejonowego pozew o rozwód.

W 2010 r. przemoc w rodzinie trwała:

jednorazowy akt – 5
do 2 lat – 4
2 – 10 lat – 8
10 – 20 lat – 8
powyżej 20 lat – 4

Ofiary przemocy domowej są w przedziale wiekowym :

dzieci do lat 16 – 7
17-20 lat – 1
20 – 30 lat – 8
30 – 40 lat – 8
40 – 50 lat – 7
50 – 60 lat – 5
60 – 70 lat – 3
powyżej 70 lat – 0

Dane te jednak nie oddają w pełni obrazu zjawiska przemocy na terenie powiatu łęczyckiego. Zjawisko to bowiem jest trudne do rozpoznania, gdyż rodziny często wycofują się z procedury sporządzania ‘”Niebieskiej Karty” lub zgłaszania oficjalnego doniesienia o popełnieniu przestępstwa znęcania się nad rodziną. . Zastraszane przez sprawcę , często nie wierzą , iż ktokolwiek jest w stanie im pomóc, nie podejmują żadnych działań, które mogłyby zmienić ich życie.
W wielu związkach nigdy albo rzadko dochodzi do przemocy fizycznej, natomiast sprawca latami niszczy ofiarę za pomocą dręczenia psychicznego.
To często myli ofiary, które uważają, że to czego doświadczają to nie przemoc, bo nie są bite.

III. Cel główny programu
Celem programu jest :

zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Powiatu Łęczyckiego,
zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie,
zwiększenie dostępności pomocy dla ofiar przemocy domowej,
zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.

IV. Cele szczegółowe programu
1. Sporządzenie diagnozy dotyczącej przemocy w rodzinie.
Powołanie Zespołu Interdyscyplinarnego przez wójta, burmistrza. W skład zespołu wejdą przedstawiciele:

jednostek organizacyjnych pomocy społecznej,
miejskiej i gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
policji,
sądu,
oświaty,
służby zdrowia,

Do zadań zespołów interdyscyplinarnych należeć będzie m.in.:

diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie,
podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku,
inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie,
rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym,
inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie,
opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie,
monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy,
sporządzanie statystyk, sprawozdań z podjętych działań wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań,

Członkowie zespołu interdyscyplinarnego posługiwać się będą następującymi zasadami:

By pomagać ofiarom przemocy, poza umiejętnościami dawania wsparcia psychicznego, trzeba znać zasady pomocy socjalnej i przepisy prawa.
Długotrwała przemoc sprawia, że ludzie dźwigają się ostrożnie i powoli. Uszanuj ich tempo.
Nie naciskaj, lecz zapraszaj oraz informuj.
Szanuj zasadę małych kroków. Szukajcie małych, lecz realnych posunięć.
Zawsze formułuj przekonania przeciwne przemocy. Podstawowa zasada brzmi: “ Nie ma żadnego usprawiedliwienia dla przemocy”.
Nie wysyłaj człowieka do instytucji , lecz do drugiego człowieka.
Pamiętaj, że należy uczyć działania, niż wymagać działania.
Zawsze dawaj nadzieję.

W związku z rozwiązywaniem problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach zespół interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze. Skład grupy roboczej jest zmienny i powinien być dopasowany do aktualnych potrzeb rodziny. Standardowo do grupy roboczej będzie powołany:

pracownik socjalny, w którego rejonie zamieszkuje dana rodzina,
dzielnicowy, w którego rewirze zamieszkuje dana rodzina,
przedstawiciel GKRPA,
przedstawiciel placówki oświatowej ( szkoła, przedszkole), do której uczęszczają dzieci z tej rodziny,
przedstawiciel ochrony zdrowia, np. lekarz lub pielęgniarka.

Oprócz wyżej wymienionych do grupy roboczej mogą być powołani:

kurator rodzinny, który sprawuje nadzór nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej w tej rodzinie lub kurator karny, który sprawuje dozór nad skazanym przez sąd karny członkiem rodziny,
przedstawiciel organizacji pozarządowej, która np. prowadzi świetlicę,
do której uczęszcza dziecko z tej rodziny lub która prowadzi ośrodek wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Skład grupy roboczej może być uzupełniany lub zmieniany w trakcie pracy grup.

2. Propagowanie w środowisku lokalnym oraz instytucjach udzielających specjalistycznej pomocy wiedzy na temat zjawiska przemocy poprzez:

opracowanie plakatów , ulotek i broszur dotyczących zjawiska przemocy, zawierających spis instytucji i organizacji zajmujących się specjalistyczną pomocą osobom uwikłanym w przemoc oraz rozpowszechnianie ich wśród mieszkańców powiatu łęczyckiego,
zorganizowanie i przeprowadzenie szkoleń specjalistycznych w zakresie pomocy ofiarom przemocy domowej dla policjantów, strażników miejskich, pracowników pomocy społecznej, pedagogów szkolnych, nauczycieli, kuratorów i lekarzy pierwszego kontaktu,
organizowanie akcji informacyjnych skierowanych do świadków przemocy w tym z wykorzystaniem mediów poprzez umieszczenie stosownych informacji w internecie dotyczących konieczności reagowania na przemoc, możliwości jej zgłaszania do instytucji i organizacji zajmujących się specjalistyczną pomocą,
profilaktyka przemocy rodzinnej w szkołach poprzez przeszkolenie nauczycieli i wychowawców szkół przygotowujące do rozmów z dzieckiem przemocy w rodzinie na godzinie wychowawczej,

3. Zmniejszenie negatywnych skutków przemocy u osób, które jej doznają poprzez:

umożliwienie osobom doświadczającym przemocy korzystania ze specjalistycznej pomocy pedagoga, psychologa i radcy prawnego w Punkcie Interwencji Kryzysowej( poradnictwo medyczne, psychologiczne, prawne, socjalne, zawodowe rodzinne, terapia indywidualna, interwencje),
zapewnienie schronienia ofiarom przemocy zmuszonych do opuszczenia swojego domu poprzez utworzenie Ośrodka Interwencji Kryzysowej, w którym objęci zostaną opieką psychologiczną, socjoterapeutyczną.

4. Objęcie sprawców przemocy programem korekcyjno- edukacyjnym.
Na terenie Powiatu Łęczyckiego sprawcami przemocy domowej są głównie mężczyźni. Pochodzą oni z rodzin, gdzie występowała agresja i przemoc, której zazwyczaj byli ofiarami. Sprawcy dorastali w rodzinach , gdzie mężczyzna znęcał się nad kobietą. Doświadczenia z dzieciństwa spowodowały, że z krzywdzonych dzieci stali się krzywdzącymi rodzicami i nie zdają sobie sprawy z konieczności sięgnięcia po pomoc. Niezbędne więc jest objęcie ich specjalistycznymi programami terapeutycznymi.

5. Objęcie programem korekcyjno- edukacyjnym ofiary przemocy.
Ofiarami przemocy na terenie Powiatu Łęczyckiego są przede wszystkim kobiety i dzieci ale także osoby starsze i niepełnosprawne. Są to zazwyczaj osoby nieświadome swoich praw i możliwości zmiany sytuacji życiowej wobec także bezradne wobec przemocy, jakiej doświadczają.
W ramach programu korekcyjno-edukacyjnego adresowanego do ofiar przemocy przewidywane są działania w następujących obszarach:

rozpoznawanie przemocy, ochrona siebie i najbliższych,
poszukiwanie pomocy – interwencja policji, zbieranie dowodów przemocy, „niebieska linia”- przemoc pod kontrolą, gdzie szukać pomocy, zawiadomienie o przestępstwie, kary grożące za przemoc, bezpłatne badania lekarskie ustalające przyczyny i rodzaje uszkodzeń ciała,
przekazywanie wiedzy na temat przemocy o charakterze seksualnym, ekonomicznym, fizycznym, psychicznym,
poznanie zjawisk psychologicznych związanych z syndromem ofiary,
wyuczona bezradność, deficyty poznawcze, motywacyjne, emocjonalne, doświadczanie „prania mózgu”,
przekazanie wiedzy na temat stresu pourazowego,
przełamywanie barier mentalnych i obalania mitów dotyczących przemocy,
przekazywanie wiedzy na temat cyklu przemocy w rodzinie – budowanie napięcia, incydenty przemocy, miesiąc miodowy,
przekazywanie wiedzy na temat przemocy psychicznej- emocjonalna władza, terror psychiczny,

Program realizowany będzie równolegle do specjalistycznych programów terapeutycznych realizowanych w stosunku do sprawców przemocy.

6. Usprawnienie i przyspieszenie przepływu informacji pomiędzy instytucjami określenie jednolitych zasad reagowania i postępowania w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia przemocy w rodzinie dla wszystkich instytucji zajmujących się tym problemem regularne spotkania zespołów interdyscyplinarnych, na których będzie miała miejsce wymiana informacji, monitorowanie ustalonych procedur i omawianie podejmowanych działań.

7. Wdrażanie nowych obowiązków, metod i form działań w procedurze “Niebieskiej Karty”.
Na podstawie treści ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w sprawie metod i form wykonywania zadań w związku z przemocą w rodzinie w ramach procedury Niebieskiej Karty należy działać według poniższego schematu:
Uzyskanie informacji
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada na wszystkie podmioty, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych podejrzewają, że na skutek użycia przemocy zostało w rodzinie popełnione przestępstwo, obowiązek prawny powiadomienia o tym policję lub prokuraturę.
Interwencja
W sytuacji interwencji domowej wobec przemocy w rodzinie , na miejscu której najczęściej są policjanci, to oni podejmują działanie, mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobom pokrzywdzonym. Policja ma prawo zatrzymać sprawcę przemocy w rodzinie na taki czas, aby zespół interdyscyplinarny lub grupa robocza mogli podjąć działania i pracę z ofiarą , korzystając z faktu, że sprawca jest odizolowany.
Sporządzenie dokumentacji
Podmioty podejmujące działania w związku z przemocą w rodzinie ( pomoc społeczna, komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, oświata, ochrona zdrowia i policja) po uzyskaniu informacji w toku prowadzonych czynności służbowych wypełniają formularz Niebieskiej Karty. Podmioty te mają również obowiązek przekazywania informacji o podjętych działaniach przewodniczącemu zespołu interdyscyplinarnego.

8. Wdrażanie nowych procedur w sytuacjach wymagających odebrania dziecka.
Pracownik socjalny, dokonując oceny sytuacji dziecka w razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka, w szczególności kiedy opiekun dziecka znajduje się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego ma prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo- wychowawczej. Decyzję w sprawie zabrania dziecka pracownik socjalny podejmuje wspólnie z funkcjonariuszem policji i przedstawicielem ochrony zdrowia ( lekarz, ratownik medyczny, pielęgniarka). Postuluje się , by w sytuacji rozbieżności zdań między pracownikiem socjalnym, funkcjonariuszem policji i przedstawicielem ochrony zdrowia, co do zasadności odebrania dziecka, głos decydujący przysługiwał pracownikowi socjalnemu. Pracownik socjalny ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia sądu opiekuńczego, nie później niż w ciągu 24 godzin, o odebraniu dziecka z rodziny i umieszczeniu go w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo- wychowawczej.

V Partnerzy program:

Zespoły interdyscyplinarne,
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łęczycy,
Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej ( Łęczyca, Piątek, Góra św. Małgorzaty, Daszyna, Witonia, Świnice Warckie, Grabów),
Miejska i Gminne Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ,
Policja,
Straż Miejska ,
Sąd Rejonowy,
Kuratorzy zawodowi i społeczni,
Placówki Oświatowe,
Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna,
Służba Zdrowia,

VI Wskaźniki realizacji programu
Wskaźniki ogólne:

ilość i jakość prowadzonych na terenie powiatu łęczyckiego działań profilaktycznych w zakresie przemocy
liczba osób, rodzin i zasięg zjawiska przemocy domowej na terenie powiatu

Wskaźniki szczegółowe:

ilość szkół, w których prowadzone będą godziny wychowawcze na temat zjawiska przemocy w rodzinie,
liczba nauczycieli i pedagogów szkolnych z zakresu przeciwdziałania przemocy,
ilość przeprowadzonych na potrzeby nauczycieli, pedagogów szkolnych godzin szkoleniowych z zakresu przemocy w rodzinie,
ilość rozpowszechnianych na terenie powiatu łęczyckiego ulotek i broszur profilaktyczno- informacyjnych dotyczących zjawiska przemocy domowej,
ilość informacji dotyczących przemocy w rodzinie zamieszczonych w prasie i na stronach internetowych instytucji powołanych do udzielenia specjalistycznych porad,
poziom świadomości społecznej mieszkańców powiatu wynikający z badań ankietowych na temat zjawiska przemocy,
ilość porad udzielonych osobom uwikłanym w przemoc,
ilość odbytych z tytułu przemocy domowej interwencji w terenie,
liczba osób objętych poradnictwem z tytułu przemocy w rodzinie,
liczba zgłoszeń przekazywanych przez Policję do Punktu Interwencji Kryzysowej przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Łęczycy,
liczba osób objętych programem korekcyjno- edukacyjnym dla sprawców przemocy,
liczba osób objętych programem korekcyjno- edukacyjnym dla ofiar przemocy

VII Ewaluacja i monitoring
Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie będzie podlegał ewaluacji w oparciu o dane zebrane przez zespół interdyscyplinarny podczas monitoringu.
Ewaluacja projektu powinna dostarczyć odpowiedzi, jaka jest trafność, skuteczność, użyteczność i efektywność programu. Powinna określić, czy cele projektu są odpowiednie do potrzeb. Do jakiego stopnia oddziaływanie programu przyczyniło się do osiągnięcia celu głównego, celów szczegółowych i czy odpowiada potrzebom odbiorców programu oraz w jakim zakresie można oczekiwać, że pozytywne zmiany będą trwać po zakończeniu projektu.

VIII Źródła finansowania
Zakłada się , że na realizację zadań zaplanowanych w programie pozyskamy środki finansowe z budżetu gmin oraz źródeł zewnętrznych, w tym z opracowanych projektów w ramach programów Unii Europejskiej.
IX Podsumowanie programu
Spodziewane efekty realizacji programu:
1. Wzrost liczby osób profesjonalnie pomagającym ofiarom i sprawcom przemocy w rodzinie .
2. Zwiększenie skuteczności i dostępności pomocy dla osób doświadczających przemocy w rodzinie.
3. Zwiększenie społecznej wrażliwości i zaangażowania w sprawy przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
4. Pogłębienie wiedzy społeczeństwa o zjawisku przemocy w rodzinie i sposobach radzenia sobie z tym problemem.
5. Zmniejszenie rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie.
6. Zmniejszenie liczby rodzin, w których interwencje Policji i innych służb zajmujących się przemocą w rodzinie podejmowane są wielokrotnie.
7. Przerwanie kręgu milczenia związanego z rodziną.
8. Promowanie wartości rodziny.
9. Promowanie metod wychowawczych bez użycia przemocy w rodzinie
10. Stworzenie standardów najlepszych praktyk we wsparciu rodzin, w których występuje przemoc domowa.

Opracowano przez:
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łęczycy